خصوصیات قابل توجه

نوع خالص این عنصر شیمیایی به شکل گازی دو اتمی و سبز رنگ می باشد.نام کلر برگرفته از کلمه کلرس به معنی سبز است ،که اشاره به رنگ این گاز دارد این عنصر جزئی از گروه هالوژنهای نمک ساز می باشد و بوسیله اکسیداسیون کلریدها یا به روش رایج الکترولیز تهیه می گردد. کلر گازی است به رنگ زرد مایل به سبز که تقریبا" با تمامی عناصر به سرعت ترکیب می شود

کاربردها

کلر عنصر شیمیایی مهمی در تصفیه آب ، مواد گند زدا در سفید کننده و نیز در گاز خردل به شمار می رود
همچنین کلر در ساخت طیف وسیعی از اقلام روزمره کاربرد دارد.
• برای از بین بردن باکتری و سایر میکروبها ی موجود در ذخائر آب آشامیدنی بکار می رود.امروزه حتی به ذخائر کوچک آب همواره کلر افزوده می گردد.
• در تولید محصولات کاغذی ، مواد ضد عفونی کننده ، رنگدانه ها ، مواد غذائی ، حشره کشها ، رنگها ، فرآورده های نفتی ، پلاستیک ، دارو، منسوجات، حلالها و محصولات مصرفی بسیار زیاد دیگری کاربرد دارد.
درترکیبات آلی درصورتیکه کلر جایگزین هیدروژن شود(لاستیک مصنوعی) اغلب باعث ایجاد خصوصیات مورد نیاز در این ترکیبات می گرددلذا در ترکیب عالی از این عنصر بعنوان عامل اکسید کننده و جانشین ، به طور گسترده استفاده می گردد.

سایر موارد کاربرد کلر در تولید کلراتها، کلروفرم، تتراکلراید کربن ودر استخراج برم می باشد

تاریخچه

کلر از واژه ای یونانی پدید امده کارل ویلهم شیل در سال 1774 کشف نمود و اشتباها"تصور کرد که این عنصر حاوی اکسیژن است اما هامبری داو در سال 1810 نام کلر را برای ان انتخاب کرد و اصرار داشت که این ماده عنصر است

پیدایش

بوسیله الکترولیز محلول آبداری از کلرید سدیم ، کلر تولید می شود این عنصر در طبیعت به صورت ترکیب با سایر عناصر و عمدتا"سدیم به شکل نمک طعام و همچنین در کارنالیت و سیلویت نیز یافت میشود

ترکیبات

کلریدها، کلریتها، کلراتها، پرکلراتهاو کلرامینها

ایزوتوپها

سازنده ----- وفور در طبیعت ---------- ایزوتوپ

35 Cl---------75.77%-------Cl با 18 نوترون پایدار است


36 Cl---------{syn.}-------36 Ar+36 S

37 Cl---------24.23%-------Cl با 20 نوترون پایدار است

هشدارها

کلر موجب تحریک دستگاه تنفسی بخصوص در کودکان و کهنسالان می شود.کلر در حالت گازی باعث تورم غشای مخاطی شده و درحالت مایع موجب سوختگی پوست می شود به همین علت در طول وضعیت زندگی استاد درجنگ جهانی اول کلر یکی از گازهایی بود که بعنوان گاز جنگی مورد استفاده قرار گرفت مواجهه شدید با مقدار زیاد کلر غلیظ( اما نه مقدار کشنده) می تواند باعث ادم ریه یا آب آوردن آن که وضعیتی بسیار ناگوار است ، گردد.تماس دائم با مقادیر کم آن ریه ها را ضعیف کرده وآسیب پذیری ریه ها را در برابر بیماریهای دیگر افزایش می دهد.
در صورت مخلوط شدن مواد سفید کننده با آمونیاک ، اوره و سایر محصولات شوینده ،احتمال تولید گازهای سمی وجود دارد. این گازها حاوی مخلوطی از گاز کلر و تری کلرید نیتروژن هستند ؛بنابراین باید از چنین ترکیبی اجتناب کرد

اطلاعات متفرقه

Chlorine - Cl

کلر

عدد اتمی:17

گروه: 17

دوره: 3

از گروه: هالوژنها

کلر در زبانهای دیگر

• لاتین: Chlorum

• چکوسلواکی:Chlor

• کرواتی:Klor

• فرانسوی:Chlore

• آلمانی:Chlor - r

• ایتالیایی:Cloro

• نروژی:Klor

• پرتقالی:Clóro

• اسپانیائی:Cloro

• سویسی:Klor

ساختار اتمی کلر

• شعاع اتمی:0.97Å

• حجم اتمی:22.7cm3/mol

• شعاع کووالانسی:0.99Å

• سطح مقطع:33barns

• ساختار کریستالی:اورتورومبیک

• آرایش الکترونی:

1s2 2s2p6 3s2p5

• تعداد الکترون در هر تراز انرژی:2,8,7

• شعاع یونی:1.81Å

• اوربیتال در حال پر شدن:3p 5

• تعداد الکترونها(عنصر بدون بار):17

• تعداد نوترونها(در پایدار ترین حالت):18

• تعداد پروتونها:17

• حالت اکسایش:±1,3,5,7

• الکترونهای لایه والانس:3s 2p 5

مشخصات شیمیایی کلر

• هم ارز الکتروشیمیایی:1.3228g/amp-hr

• تابع کار فتوالکتریک:

• ا
لکتو نگاتیویته (پائولینگ):3.16
• گرمای ذوب:3.203kJ/mol

• غیر قابل استعمال با:

وااکنش شدید یا انفجاری با اکثر ترکیباتی ماننداستیلن ، اتر ، تربانتین ، آمونیاک ، گازهای سوختی ، هیدروژن و گرد فلزات

• پتانسیل یونیزاسیون

اولین: 12.967

دومین: 23.81

سومین: 39.611

• پتانسیل الکترون لایه والانس(ev-)ه:-7.96

مشخصات فیزیکی کلر

• وزن اتمی متوسط:35.4527

• نقطه جوش:239.1K -33.9°C -29°F

• ضریب انبساط خطی:

• ضریب انتقال

چه کسی?کجا?چه زمانی

• کاشف: Carl Wilhelm Scheele

• محل کشف: سوئد

• سال کشف:1774

روند شیمیائی تولید گاز کلر

کلر را می‌توان از الکترولیز محلول سدیم کلراید، مانند برین، به دست آورد
الکترولیز سلول جیوه الکترولیز سلول جیوه اولین روش تولید کلر در مقیاس صنعتی بود. آندهای تیتانیوم بالای یک کاتد جیوه مایع قرار می‌گیرد، محلولی از کلرید سدیم بین دو الکترود قرار قرار داده می‌شود. وقتی جریان الکتریکی برقرار می‌شود، کلراید در سمت آندهای تیتانیوم آزاد شده ،و در همین حال سدیم بصورت ملغمه‌ای در جیوه رسوب می‌کند
ملغمه را می‌شود، با فعال کردن مجددش، توسط آب به جیوه تبدیل کرد؛ که ایجاد هیدروژن و هیدروکسید سدیم می‌کند. اینها خود ،محصولات جنبی مفیدی هستند. این روش مقادیر زیاد انرژی را مصرف می‌کند و در عین حال نگرانیهائی در باره خروج جیوه به محیط نیز وجود دارد
الکترولیز سلول دیافراگم یک صفحه آزبست روی شبکه آهنی کاتد قرار می‌گیرد تا از اختلاط مجدد کلر تشکیل شده در آند و هیدروکسید سدیم تشکیل شده در کاتد جلوگیری نماید. این روش ،از روش سلول جیوه کمتر انرژی مصرف می‌کند ،اما هیدروکسید سدیم را به سختی می‌توان جمع آوری و به ماده‌ای مفید تبدیل کرد